Występowanie: Europa, Kaukaz.
Siedlisko: lasy liściaste, mieszane, od niżu po niższe położenia górskie. Często występuje w dolinach wielkich rzek, gdzie jest składnikiem łęgów wiązowo- jesionowych. Gatunek ten występuje na glebach żyznych, świeżych i głębokich, dość dobrze znosi okresowe zalewanie, na glebach ubogich i suchszych rośnie znacznie słabiej, drzewa są często krzaczaste i krzywe.
Fenotyp: Jest to drzewo zwykle bardzo okazałe, wysokości do 40 m z szeroką i wysoką koroną, światłolubne, choć w młodości dobrze znosi zacienienie. Posiada system korzeniowy głęboki, palowy na glebach świeżych i głębokich, a powierzchniowy na glebach płytkich. Pień przeważnie już na małej wysokości rozdziela się na kilka bardzo okazałych konarów. Młode gałązki są bruzdkowane, brązowoszare do zielonawych i posiadają jaśniejsze korkowate brodawki. Zimowe pączki skupione są na końcach gałązek, a kora jest siatkowato, podłużnie spękana w kolorze ciemnoszarym do brązowoszarej. Liście są skrętoległe, pojedyncze, zatokowo powycinane, po obu stronach mają 5-7 okrągławych, całobrzegich klap, wciętych mniej więcej do połowy blaszki, są niesymetryczne, krótkoogonkowe, odwrotnie jajowate, na szczycie zaokrąglone, u nasady z wyraźnymi uszkami, długości ok. 7-12 cm, szerokości do 8 cm, skórzaste.
Z wierzchu są ciemnozielone, niezbyt lśniące, od spodu jaśniejsze i na nerwach lekko owłosione.
Występowanie: naturalnie- wschodnia część USA, w Europie często sadzony.
Fenotyp: drzewo wysokości do 30 m (w naturalnym środowisku), jego korona jest stożkowata, u góry zaokrąglona i rozłożysta, o jasno zielonej barwie. Pień jest smukły i prosty o jasno-brązowej, bruzdkowanej korze. Liście duże, skrętoległe są podzielone na 4 klapy o ściętych końcach. Kwiaty żółtawo-zielone, kielichowate i duże, przypominające wyglądem wielkie tulipany. Owoc jest złożony z licznych skrzydlaków2 i tworzy pewnego rodzaju szyszkę. Może żyć nawet 700 lat.
Siedlisko: wymaga gleb zasobnych i świeżych oraz nasłonecznionych stanowisk.
Występowanie: Europa i zachodnia Syberia, Bliski Wschód.
Siedlisko: występuje na nizinach po wyższe partie gór (Alpy do 1400 m n.p.m.), w lasach liściastych i mieszanych, na obszarach z ciepłym latem (lasy dębowo- grabowe, łęgi wiązowo- jesionowe). Najczęściej na glebach świeżych lub umiarkowanie suchych, średnio głębokich lub głębokich, luźnych zasadowych, gliniastych. Lipa jest wrażliwa na zasolenie gleby, odporna na mrozy, znosi silne ocienienie.
Fenotyp: drzewo wysokości do 30 m, z dużą, gęstą, często nieregularną koroną i wzniesionymi gałęziami. Młode gałązki są oliwkowozielone, z wierzchu lekko czerwonawe, prawie zawsze nagie i lśniące. Pień jest ciemnoszary do brązowego, podłużnie żebrowany. Liście skrętoległe, pojedyncze, równomiernie i ostro piłkowane, z ogonkiem długości 2-5 cm. Blaszka jest niesymetrycznie sercowata, mniejsza niż u lipy szerokolistnej, przeważnie długości 5-7 cm i prawie tej samej szerokości, z wierzchu ciemnozielona i naga, od spodu niebieskawo-szaro-zielona, z brązowymi kępkami włosków w kątach między nerwami bocznymi a nerwem środkowym.
Występowanie: Ameryka Północna, na wschód od Gór Skalistych. Posiada bardzo rozległy zasięg geograficzny, co jest związane z występowaniem kilku podgatunków (odmian geograficznych). W Europie najczęściej uprawiany.
Siedlisko: najlepiej rośnie na żyznych i wilgotnych glebach, ale jest bardzo wytrzymały na suszę oraz zanieczyszczenie powietrza pyłami i dymami.
Fenotyp: drzewo wysokości do 20 m, o gęstej i szerokiej koronie. Kora na młodych pniach szara i płytko bruzdkowana. Pączki w zimie są brązowe i owłosione. Młode pędy są miękko owłosione a w zimie nagie, oliwkowozielone do brązowoszarych. Listki (w liściu złożonym), których jest 5-7, od spodu i na ogonkach są gęsto owłosione, najczęściej jajowatolancetowate lub eliptyczne, długości 8-14 cm, karbowano-piłkowane lub całobrzegie. Z wierzchu są ciemnozielone, od spodu jaśniejsze. Jesienią liście przebarwiają się na kolor żółty lub brązowożółty. Roślina dwupienna3. Skrzydlaki2 są długości 3-6 cm, z wąskim i tępo zakończonym skrzydełkiem. Jesion pensylwański owocuje bardzo obficie i wcześnie- już w młodości.
Pomnikami przyrody nieożywionej mogą być jaskinie, głazy narzutowe, tzw. eratyki oraz interesujące formy powierzchni ziemi np. – źródła, wodospady, jary, skałki, wywierzyska, przełomy rzeczne, jaskinie, odkrywki itp.
Na terenie gminy Kędzierzyn-Koźle są 2 takie obiekty.